بررسی اثرات دما و دفعات غذادهی بر تاثیر سایپرمترین در بافت آبشش ماهی آفانیوس صوفیا (Aphanius sophiae)

سایپرمترین یکی از حشره‌کش‌های پرکاربرد است. باقی ‌مانده این سم در محیط ‌زیست ممکن است آسیب‌های جدی به اکوسیستم به‌ ویژه جمعیت ماهی‌ها و بی‌مهرگان آبزی وارد سازد. مطالعه حاضر با هدف بررسی اثر متقابل استرس‌زاهای طبیعی نظیر دما و دفعات غذادهی با حشره‌کش سایپرمترین بر بافت آبشش ماهی آفانیوس صوفیا (Aphanius sophiae) انجام شد. ‌ماهیان در غلظت صفر (شاهد) و 0/02 میکروگرم بر لیتر سایپرمترین و در متغیرهای محیطی درجه‌حرارت (1±16و 1±25درجه سانتی‌گراد) و غذا (دو مرتبه در روز و هر سه روز یک‌بار) برای مدت چهارده روز در شرایط آزمایشگاهی نگه‌داری شدند. هایپرپلازی سلول‌های اپیتلیوم راسی لاملای ثانویه، هایپرپلازی سلول‌های موکوسی درلاملای اولیه، اپیتلیال لیفتینگ، خمیدگی لاملای ثانویه، پوسته پوسته شدن اپیتلیال لاملای ثانویه، هایپرتروفی سلول‌های پیلار، فیوژن، کوتاه‌شدگی لاملای ثانویه و آنوریسم بیش‌ترین تغییرات هیستوپاتولوژیک مشاهده شده بود. نتایج نشان داد که سه فاکتور سم، دما و دفعات غذادهی دارای تأثیر معنی‌داری بر تخریب بافت آبشش هستند (0/05>p). سم و دفعات غذادهی تأثیر مستقیم و درجه ‌حرارت تأثیر معکوس بر تخریب بافت آبشش از خود نشان دادند (0/05>p). استفاده از این گونه برای ارزیابی سایپرمترین در اکوسیستم‌های آبی متاثر از دما و وضعیت تغذیه‌ای است و باید مد نظر قرار گیرد.